Центри за податоци во вселената се технички изводливи
Напредниот вселенски облак за европска нулта емисија и суверенитет на податоци (ASCEND) е студија на која се работеше 16 месеци и која ја истражува можноста за лансирање центри за податоци во орбитата. Според Демиен Думестиер, проект менаџер, студијата дошла до „многу охрабрувачки“ заклучок. Проектот вреден 2 милиони евра, координиран од Thales Alenia Space во име на Европската комисија, тврди дека центрите за податоци во вселената се технички, економски и еколошки изводливи.
„Идејата е да се намали дел од побарувачката за енергија за центрите за податоци и да се испратат во вселената за да користат бесконечна енергија или сончева енергија“, рече Думестиер, пренесе CNBC.
Енергетски предизвици и „цунами на податоци“
Центрите за податоци се клучни за одржување чекор со дигитализацијата, но тие, исто така, бараат значителни количини електрична енергија и вода за напојување и ладење на нивните сервери. Според Меѓународната агенција за енергија, вкупната глобална потрошувачка на електрична енергија за центрите за податоци би можела да достигне повеќе од 1.000 терават-часови во 2026 година, што е приближно еднаква на потрошувачката на електрична енергија во Јапонија.
Мерима Џаниќ, шеф на стратегии и операции во Данската асоцијација на центри за податоци, рече дека индустријата ќе биде погодена од „цунами на податоци“. „ВИ центрите за податоци имаат потреба од околу три пати повеќе енергија од традиционалниот центар за податоци, а тоа е проблем не само гледано од енергетски туку и од аспект на потрошувачката“, додаде таа.
Планови за лансирање во вселената
Објектите кои студијата ги истражуваше за лансирање во вселената ќе орбитираат на височина од околу 1.400 километри – околу три пати поголема од височината на Меѓународната вселенска станица. ASCEND има за цел да постави 13 блока за изградба на вселенски центри за податоци со вкупен капацитет од 10 мегавати до 2036 година, со цел да се постигне почетна точка за комерцијализација на услугите на облак.
Секој блок – со површина од 6.300 квадратни метри – вклучува капацитет за сопствена услуга на центарот за податоци и ќе биде лансиран во едно вселенско летало, рече Думестиер. Целта е да се инсталираат 1.300 блокови до 2050 година за да се достигне капацитет од 1 гигават.
Еколошко лансирање
Целта на ASCEND е да го истражи потенцијалот и споредбеното влијание на центрите за податоци во вселената за да ѝ помогне на Европа да стане јаглеродно неутрална до 2050 година. Студијата откри дека со цел значително да се намалат емисиите на CO2, би било неопходно да се развие нов тип на ракета што ќе има 10 пати помала емисија. ArianeGroup, една од 12-те компании кои учествуваат во студијата, работи на забрзување на развојот на вакви обновливи и еколошки ракети. Целта е првата еколошка ракета да биде подготвена до 2035 година, а потоа да се дозволи 15 години распоредување за да се постигне огромниот капацитет потребен за да се направи проектот остварлив.
Предизвици и скептицизам
Сепак, Мерима Џаниќ предупреди дека идејата за центри за податоци во вселената не го решава целосно проблемот со одржлива потрошувачка на енергија. „Тоа е само едно парче од сложувалката“, рече таа. Мајкл Винтерсон, генерален директор на Здружението на европските центри за податоци, призна дека вселенскиот центар за податоци ќе има корист од зголемената ефикасност на сончевата енергија без прекини поради временските услови – но центарот ќе бара значителни количини ракетно гориво за да остане во орбитата. Винтерсон проценува дека дури и на мал центар од 1 мегават во ниската орбита на Земјата, ќе му требаат околу 280.000 килограми ракетно гориво годишно по цена од околу 140 милиони долари во 2030 година.
„Иако ќе има специјализирани услуги погодни за оваа идеја, таа во никој случај нема да го замени пазарот“, рече Винтерсон. „Апликациите кои би можеле да бидат добро опслужени би биле многу специфични, како што се воени/надзорни, радиодифузни, телекомуникациски и финансиски услуги за трговија. Сите други услуги нема да работат конкурентно од вселената“, додаде тој.
Светски лидер
ASCEND не е единствената студија која го истражува потенцијалот на орбиталните центри за податоци. Microsoft, кој претходно ја тестираше употребата на подводен центар за податоци, работи со компании како што е Loft Orbital за да ги истражи предизвиците за извршување на вештачка интелигенција и компјутерски операции во вселената. Нивната работа е од клучно значење за иновациите и „поставувањето на темелите за идните решенија за управување со податоци во вселената“, рече портпаролот на Microsoft.
ASCEND е еден начин на кој ЕУ се обидува да стекне конкурентска предност во екосистемот за вештачка интелигенција, каде што блокот моментално заостанува зад САД и Кина, рече Џаниќ. ЕУ дури сега „почнува да се буди и да ја сфаќа важноста од финансирањето на овие проекти“, додаде таа.
Истражувачите на ASCEND се во разговори со Меѓународната вселенска агенција за следната фаза, која вклучува консолидирање на сите собрани податоци и работа на развој на тешка ракета за лансирање. „Сакаме да обезбедиме суверенитет на податоците за Европа, но проекти како овој може да имаат корист и за други земји“, рече Думестиер. „Напорно работиме на овој проект и можеме да кажеме дека е ветувачки. Тоа би можело да биде водечки проект за развој на европската вселена“.
