Една од тие инфлуенсерки е Тори Данлап, основач на компанија за финансиска едукација наречена Her First 100K. Таа има за цел да натера што повеќе млади жени да инвестираат и да ја разбие идејата дека за да изградат богатство, треба да се лишат од работи во кои уживаат. Во видео на Instagram, таа го разгледува советот на Рамзи и потоа експлодира во вресок. „Не е латето тоа што ве спречува да заштедите пари“, напиша таа во насловот. „Тоа е системската угнетеност.“
Пред неколку години, Данлап, која е родена во Такома, Вашингтон, работела во маркетинг и имала токсичен шеф. Благодарение на фондот за итни случаи што си го создала, таа успеала да ја напушти работата и да се фокусира на градење на Her First 100K — име кое доаѓа од целта на Данлап да собере 100.000 долари богатство, што го постигнала до 25-та година преку буџетирање и инвестирање.
Сега, на 30 години, Данлап има над 2 милиони следбеници на Instagram, води подкаст за бизнис кој е меѓу најслушаните во САД, и е автор на бестселер книгата „Финансиски феминизам“. Таа исто така лансираше платформа наречена Treasury, за која се тврди дека им помогнала на жените да инвестираат над 80 милиони долари на берзата. Заедно со креаторките Хејли Сакс или попозната како Mrs. Dow Jones, Симран Каур и Рејчел Роджерс, Данлап е лидер на новиот бран на финансиска едукација фокусиран на подучување на жените од GenZ и миленијалките за основите на заработување, отплата на долг и инвестирање, користејќи паметна комбинација од традиционални финансиски совети, иронични социјални коментари и мемиња. Може да се замисли како финансиска едукација за генерацијата „lazy-girl job“ — тие кои го критикуваат корпоративниот живот и бараат нискостресни работи кои не ги окупираат нивните животи. Во едно видео, Каур, креаторка од Нов Зеланд, основач на Girls That Invest, се шминка пред огледало додека дискутира како ги користи своите заработки од инвестиции за да изгради свој фонд од кој ќе живее. Пораката? И ти можеш да инвестираш и да се ослободиш од животот 9-до-5.
Ако ги прашате овие жени, тие ќе кажат дека трендот нема никаква врска со мрзеливоста, туку со давање на жените алатки што им се потребни за да преземат контрола над нивната финансиска судбина. „Ние земаме нешто што е многу недостапно и го правиме достапно,“ вели Данлап. Ако мажите можат да го користат своето финансиско знаење за да станат богати, тогаш исто така можат и жените. И во свет каде што многу GenZ и миленијалци очекуваат да работат добро и по возраста за пензионирање, советите наоѓаат подготвена публика.
На првиот ден од нејзината прва работа со полно работно време по завршување на колеџ во 2018 година, њујоркчанката Хејли Сакс била замолена да ги пополни своите осигурувања и 401K придонеси. „Навистина сакав да оставам добар впечаток, така што таа вечер се вратив дома и направив тоа што секој миленијалец со самопочит би направил,“ вели таа. „Гледав на YouTube за информации и бев навистина изненадена од она што го најдов.“
Извор: Freepik
Речиси целата содржина за финансиска едукација насочена кон жените се фокусираше на домашна економија како штедење и буџетирање, рече таа. Во меѓувреме, содржината која навистина ѝ беше потребна, која ги објаснуваше основите на инвестирањето, не само што беше „многу сува“, туку и изгледаше дека главно е направена за машка публика. „Навистина не можев да најдам некој да ме подучи за парите, на начинот на кој сакав да ги научам,“ рече Сакс. „Затоа станав таа.“ Сега, шест години подоцна, Сакс, која на социјалните мрежи е позната како Mrs. Dow Jones, има 1 милион следбеници на Instagram, каде што објавува видеа со теми инспирирани од поп-културата како што се како да предвидите отпуштања на вашето работно место и зошто Cartier Love белезиците, поради кои е позната Кајли Џенер, можеби не се добра инвестиција.
Луѓе како Сакс и Данлап не се првите жени кои се славни финансиски експерти. Сакс посочи на Сузе Орман — пионер на личната финансиска едукација, авторка и ТВ водителка — како некој кој „одеше за сите ние да можеме да трчаме.“ Но, до неодамна, жените кои сакаа да ги разберат сложеностите на високите каматни стапки за штедење и нискотрошковните индексни фондови, имаа многу малку опции кои зборуваа директно на нив. Личната финансиска едукација во американските средни училишта некогаш беше реткост, иако тоа се подобруваше во последните неколку години со тоа што половина од американските држави сега ја налагаат. И литературата за финансиска едукација специјализирана за жени обично помалку се фокусираше на инвестирање во недвижности или преговарање за повисока плата, а повеќе на учење како да се намали трошењето на наводно „тривијални“ работи како кафе, маникири и фризури. Пораката, рече Данлап, се сведуваше на: „Мажите можат да станат милионери правејќи повеќе пари и станувајќи подобра верзија на себе. Начинот да станеш милионерка за жените е во основа да го мразиш својот живот.“
На едно ниво, овие инфлуенсерки нудат добро познати финансиски совети наменети за нова публика: Книгата на Данлап има делови за градење на фонд за итни случаи, излегување од долгови и инвестирање за пензија. Таа вели дека 95% од нејзината публика се жени. „Се шегуваме дека главно се девојки и геј момчиња,“ вели таа. Сакс, која се нарекува „финансиски експерт за зиленијалци,“ вели дека нејзината содржина е насочена кон луѓе од сите полови, но дека жените гравитираат кон неа поради тоа кој зборува. „Сите имаме иста порака,“ вели Сакс. „Тоа е како да го најдеш вистинскиот тренер кој те мотивира.“
Овие инфлуенсерки се разликуваат од традиционалните во неколку клучни начини. Укажувајќи на високите каматни стапки, зголемувањето на цените на домовите и бумот на берзата, Сакс и Данлап го создадоа случајот за изнајмување наместо купување. Во „Финансиски феминизам“, Данлап препорачува читателките да се фокусираат на градење фонд за итни случаи од три до шест месеци пред да ги отплатат долговите, за да бидат подготвени за случаеви на отпуштање или лоша домашна ситуација. Сакс препорачува младите луѓе да менуваат работи за да го одржат темпото со инфлацијата и зголемувањата на трошоците за живот ако е потребно. „Треба да заработувате 15% повеќе секоја година,“ рече таа. „И ако не заработувате толку на вашата тековна работа, тогаш треба да смените работа.“ (Истражувањето од Институтот за економска политика покажува дека од 2007 година американските вработени во просек добивале зголемување на платите од 3,9% годишно.)
Рита Соледад Фернандез Паулино, финансиски советник од Калифорнија и креаторка фокусирана на жени, БИПОК и ЛГБТК+ лица, рече дека нивната цел е да им помогнат на луѓето да станат „работно-опционални“ користејќи ги нивните инвестиции. „Ми се допаѓа идејата дека сите работат затоа што сакаат, а не затоа што мораат,“ рече таа.
Леа Шепард, професорка по менаџмент и заменик-декан за еднаквост и инклузија на Факултетот за бизнис на Универзитетот Вашингтон во Карсон, ја гледа оваа нова финансиска едукација како рефлексија на свеста меѓу GenZ и миленијалците дека верзијата на американскиот сон од ерата на бумерите, каде што работиш 40 години во една компанија и штедиш доволно за пензија, повеќе не важи за нив. „Младите луѓе се прашуваат ‘Кога ќе стигнам до точка каде што навистина не треба да се грижам за пари?’“ вели таа. „Ако размислуваат ‘Традиционалната вработеност не функционира добро, не сакам да започнам бизнис’ — па, кој е другиот начин? Веројатно тоа е да станеш навистина паметен за тоа како штедиш пари, да ги инвестираш парите што ги штедиш и да градиш богатство.“
„Ми се допаѓа идејата дека сите работат затоа што сакаат, а не затоа што мораат.“
Сакс го гледа ова како прашање на младите кои сакаат да ја преземат иднината во свои раце. „Мораш да бидеш повеќе самостоен сега, отколку што нашите родители некогаш морале да бидат,“ додава таа.
Извор: Freepik
Кајла Сканлон, авторка на книгата од 2024 година „Во оваа економија?“ го гледа интересот за финансиска едукација на социјалните мрежи како симптом на љубопитноста за алтернативни извори на приходи поттикнати од појавата на финтек апликации како Робинхуд и популистичките финансиски движења како криптовалутите и GameStop. „Луѓето го гледаат пазарот. Гледаат различни извори на приходи, Airbnb, гифицирањето на сè, и конечно – како да имаш пасивен приход надвор од традиционалниот приход?“ вели Сканлон.
За младите мажи често пати ова се обликува во поризични инвестиции како спортско обложување, криптовалути и меми акции, наспроти младите жени кои се насочуваат кон проверени и докажани тактики.
Истражување спроведено во јули 2023 година во кое учествуваа 2000 возрасни лица, Fidelity Investments откри дека жените од GenZ се поприсутни на берзата од која било друга возрасна група, со 71% на жените на возраст од 18 до 26 години кои изјавиле дека инвестирале, во споредба со 63% од миленијалките и 57% од жените на џен екс генерацијата. Овие бројки се совпаѓаат со зголемувањето на процентот на луѓе под 35 години кои имале акции и пензиски сметки во 2022 година во споредба со 2019 година, според Анкетата за финансии на потрошувачите на Федералната резервна банка.
Без разлика дали целта е рано пензионирање или често менување на работата за да се достигне шестцифрена плата, овој бран на финансиски совети се разликува од „lean-in“ и „girlboss“ феминизмот кој доминираше во разговорите за жените во бизнисот во 2010-тите години. „Ние сме само повеќе разочарани од корпоративниот свет и од начинот на кој заработуваме пари“, вели Данлап. Наместо тоа, овие совети се за генерацијата на жени кои ги гледаат своите искуства одразени во мемиња како „lazy-girl job“ и концептот како ‘Ох, дај ми малку одмор покрај мојата работа,’“ вели Данлап. „Мислам дека тоа е целосно разумно.“
Но, да се зборува за овие работи во јавноста како жена или квир личност може да биде тешко. Данлап вели дека секој ден ја нарекуваат со сите навредливи зборови, но и дека примала смртни закани. Според неа, луѓето не се навикнати да гледаат жени како јавно зборуваат за пари, а особено не за тоа како да станат богати. „Имаме различни очекувања за тоа како мажите и жените треба да се однесуваат, особено кога станува збор за пари,“ вели таа. „Жените не треба да го сакаат тоа. Треба да бидете благодарни за работите што ги имате.“
Експертите кои се вклучени во истражувањето на Business Insider, имаат свои начини на опишување на движењето. Фернандез Паулино вели дека се доживуваат како дел од заедница на луѓе кои пристапуваат кон парите и финансиите на начин кој ги признава системските проблеми кои се мешаат во богатството и благосостојбата на луѓето; проблеми како економските ефекти на структурниот расизам и трансфобијата, или фактот дека американските жени не смееле да поседуваат кредитна картичка или да земат хипотека на свое име до 1970-тите. „За мене, тоа е како, ‘И јас можам да имам богатство. И ти можеш да имаш богатство. Не е твој проблем; тоа е наш проблем,’“ рече таа.
Данлап го измисли својот термин за да го опише тоа: Финансиски феминизам. „Идејата е да се постигне финансиска стабилност, безбедност и доволно богатство за да имаш опции, а потоа да се користи тоа богатство како алатка за да се влијае,“ рече таа. Со други зборови, таа сака да им помогне на жените да ги навигираат економските системи во кои сите пливаме, и да можат да им помогнат и на други жени, менувајќи ги одвнатре тие системи.
