Без разлика дали сте искусен инвеститор или само го „опипувате“ пазарот, разбирањето на суштината на инвестициските фондови е од клучно значење. Понудата на пазарот за инвестирање е разновидна, па токму затоа изборот на вистинскиот инвестициски фонд е од клучно значење за постигнување на вашите финансиски цели и обезбедување на вашата иднина.
Водени од идејата да ја поттикнеме културата за инвестирање и да ја поедноставиме оваа навидум комплексна и на моменти нејасна тема, разговаравме со најетаблираното Друштво за управување со инвестициски фондови во земјава – КБ Публикум инвест и го демистифициравме процесот, сè со цел да ви помогнеме да донесете информирана одлука.
Разберете ги вашите инвестициски цели
Пред да навлезете во светот на инвестициските фондови, одвојте време да ги разјасните вашите финансиски цели. Дали сакате да ги зголемите вашите финансии на долг рок, да генерирате редовен приход или да го зачувате капиталот? Разбирањето и дефинирањето на вашите инвестициски цели ќе ви помогне да ги стесните вашите опции и да идентификувате средства кои се усогласени со вашите аспирации.
„Пред инвестирањето секој поединец е неопходно да направи анализа од аспект на очекуваниот принос и ризикот којшто е спремен да го преземе. Имено, во зависност од големината на приносот што инвеститорот очекува да го оствари и толеранцијата на ризикот што при инвестирањето ја има се прави соодветен избор на фонд што одговара на неговиот профил. Доколку на почетокот точно се утврди кои се неговите потреби и можности од аспект на принос и ризик, веројатноста за грешка при избор на конкретен фонд се сведува на минимум,“ вели Горан Марковски, Главен извршен директор на КБ Публикум Инвест АД Скопје, Друштво за управување со инвестициски фондови основано во 2009 година каде главен акционер и стратешки партнер е Комерцијална банка.
Извор: Горан Марковски
Проценете ја вашата толеранција на ризик
Инвестирањето инхерентно вклучува ризик, а различни инвестициски фондови носат различни нивоа на ризик. Проценката на вашата толеранција на ризик е од суштинско значење за изборот на вистинскиот фонд за вашата финансиска состојба. Дали сте задоволни со нестабилноста и флуктуациите во повратот на вашата инвестиција или претпочитате поконзервативен пристап? Познавањето на вашата толеранција на ризик ќе го води процесот на избор на вашиот фонд и ќе ви помогне да изградите разновидно портфолио приспособено на вашето ниво на прифатливост и удобност.
„Доколку се работи за млад инвеститор со висок баран принос, висока толеранција на ризик и долг временски хоризонт тогаш вистински избор се акциските фондови. Од друга страна, за возрасен инвеститор со пократок временски хоризонт поради преминување од фаза на создавање во фаза на трошење, изборот оди во насока на конзервативните парични и обврзнички фондови“, објаснува Марковски.
Видови фондови за инвестирање
Инвестициските фондови доаѓаат во различни облици и големини, секој со свои уникатни карактеристики и инвестициски стратегии. Во светот се познати 4 вида фондови според поделбата по вид на инструменти во кои генерално се инвестирани парите на инвеститорите: Акциски (најголем дел од парите на фондот се инвестираат во акции на компании), обврзнички (најголем дел од парите на фондот се вложуваат во обврзници и хартии од вредност со фиксен доход), балансирани (парите се инвестираат сразмерно во акции на компании и во обврзници) и парични (најголем дел од парите на фондот се инвестираат во краткорочни должнички хартии од вредност издадени од државата и вложувања во депозити кај овластени банки со рок на доспевање пократок од една година).
Анализирајте ги перформансите на фондот
Минатото работење не е показател за идните резултати, но анализата на историските перформанси на фондот може да обезбеди вредни сознанија за неговото досие, инвестициска стратегија, но и да даде одредена назнака за идните движења. Секогаш информирајте се и разберете го работењето на фондот, но и како истиот функционирал за време на различни пазарни услови. Обрнете внимание на клучните показатели за перформансите, како што се годишните приноси, пазарните осцилации и можните трошоци за да се измери целокупната ефективност на фондот.
Извор: Freepik / pressfoto
Анализа на трошоци
Инвестициските фондови обично се придружени со одредени трошоци, што може да влијае на вкупен принос на инвеститорот.
Капиталните добивки генерирани од физичките лица при вложување во удели на инвестициски фондови се оданочуваат со персонален данок на доход со ефективна даночна стапка од 9%. Данок на капитална добивка не се плаќа доколку инвеститорот ги чува средствата во инвестициски фонд или фондови управувани од исто Друштво за управување со инвестициски фондови во период подолг од 2 години. Во однос на трошоците за вложување во инвестициски фондови, генерално постојат три типа на трошоци кои се важни за инвеститорите, а тоа се управувачката провизија, влезните и излезните надоместоци. Секој инвеститор пред да ја донесе конечната одлука за инвестирање покрај основната одлука за избор на фондот потребно е да ја земе предвид висината на остварениот принос на фондот и нивото на влезните и излезните надоместоци и управувачката провизија.
Вели Марковски
Диверзификација на инвестициско портфолио
Диверзификацијата на вложувањата е потребна поради намалување на ризикот и максимизирање на приносот на фондот. Поголемата диверзификацијата на портфолиото од аспект на дејности, валути, географски региони толку итн се прави со цел да се минимизира и контролира нивото на ризик на фондот. Секако, при диверзификацијата на вложувањата, неопходно е да се води сметка за трошоците на инвестирање со цел изнаоѓање на оптимален сооднос помеѓу бројот на финансиски инструменти и трошоците за формирање на ова портфолио во насока на максимизирање на приносот на фондот, но ова се секојдневни задачи на портфолио менаџерите и за кои инвеститорот не треба да се грижи.
Како заклучок, изборот на вистинскиот инвестициски фонд бара внимателно разгледување на вашите финансиски цели, толеранција на ризик и инвестициски преференции. Со разбирање на основите на инвестициските фондови, спроведување на темелно истражување и барање професионален совет кога е потребно, можете да тргнете на вашето инвестициско патување информирани и самоуверени. Запомнете, инвестирањето е маратон, а не спринт – затоа одвојте време, бидете информирани и искористете ги наградите од здравото финансиско одлучување.
