Крипто паричници: Што е мит, а што реалност?

Но, исто така, малку и грешите.

Криптовалутата се чува на блокчејн и никогаш не се поместува од таму. Ниту во вашиот паричник, ниту во мојот, ниту во некој друг – едноставно постои во децентрализирана јавна книга на записи (ledger).

Со поседување на паричник ви се овозможува да разменувате криптовалути, но сите тие коини не одат од еден паричник во друг за време на крипто трансакција. Со други зборови, крипто-паричниците не го носат вашето крипто на ист начин како што физичките паричници ги носат вашите пари.

Како функционира криптопаричникот?

Криптопаричник е алатка која ги следи нашите крипто-сопствености, и ни овозможува да ги користиме на кој било можен начин. И бидејќи криптото е нематеријална валута што постои само на блокчејн, овој паричник не функционира на ист начин како што функционираат физичките или другите дигитални паричници.

Очигледно е зошто крипто и физичките паричници не функционираат на ист начин – едниот е за дигитални валути, а другиот е за готовина.

Извор: Freepik

Но, бидејќи криптовалутата не може да се допре, многумина ја мешаат со дигитални (фиат) пари, а со тоа и крипто-паричниците со дигитални паричници.

За сите почетници –  фиат се пари контролирани од владата кои ја менуваат својата вредност врз основа на тоа што одлучуваат централните банки. Спротивно на тоа, вредноста на криптовалутата е диктирана од понудата и побарувачката.

Дополнително, дигиталните паричници претставуваат дигитални копии на вашите дебитни и кредитни картички, овозможувајќи ви да вршите плаќања, да складирате средства и да ја гледате историјата на трансакциите на вашите уреди, без разлика дали се работи за паметен телефон, таблет или компјутер. Од друга страна, крипто-паричниците ги складираат клучевите што корисниците треба да ги користат за да можат да ги употребат нивните коини што се наоѓаат на блокчејн.

Уште сте тука?

Добро.

Два типа клучеви се важни во овој крипто универзум – јавни и приватни клучеви

Замислете ги јавните клучеви како броеви на банкарски сметки. На другата страна ѝ треба бројот на вашата сметка за да го изврши трансферот на пари. И ако некогаш сте праќале пари некому, знаете дека тоа не можете да го направите без бројот на сметката – тоа е непроменлив сет на броеви што идентификуваат лице како сопственик на одредена сметка.

Како што кажува името, јавните клучеви се јавни од истата причина што бројот на банкарска сметка е достапен за трети страни кои треба да префрлат пари на вашата сметка. Овие акредитиви се јавни, но тие не ја нарушуваат вашата приватност и не ги изложуваат на ризик сопствениците на крипто-паричниците да ги загубат сите свои коини.

Но, исто како што бројот на банкарска сметка е единствен за сопственикот, така и пин-кодот е поврзан со таа сметка. Пин-кодот им овозможува на клиентите на банката да пристапат до средства на нивните сметки, да иницираат трансфер на пари, да се најавуваат во нивните дигитални паричници и да купуваат лично или онлајн.

Значи, на некој начин, приватниот клуч од паричник е сличен на пин-код – тој овозможува пристап до одредени типови на средства – во овој случај, на крипто крипто средства. Сепак, вреди да се напомене дека иако пин-кодот е обично 4-цифрена шифра, приватниот клуч од паричникот е драстично подолг – па оттука и потребата да се чува во паричник.

Извор: Freepik

Сега кога ги утврдивме основните компоненти на крипто-паричникот, да разгледаме подетално зошто тие се важни.

Блокчејн користи модел на криптографија за инфраструктура на јавен клуч (PKI), во кој секој коин или средство има приватен клуч што може да го има само корисникот кој го поседува. За пристап и испраќање криптовалути, на корисниците им требаат јавни и приватни клучеви. Јавните клучеви постојат за да алудираат на адресите на паричникот и тие се клучот за испраќање крипто трансакции еден на друг.

Слично на тоа, потребен е приватен клуч за пристап до средството што се чува за вас на блокчејн, на ист начин како што пинот е од суштинско значење за пристап до средства од банкарска сметка. Како што вашиот пин е бескорисен без картичка што го содржи бројот на вашата банкарска сметка, така и јавните и приватните клучеви се комплетираат еден со друг и им овозможуваат на корисниците да управуваат со нивните коини.

Што се крипто паричници: Резиме

Крипто паричниците ги чуваат приватните клучеви на корисниците и информациите што ја содржат локацијата на паровите на јавните клучеви на блокчејн мрежа. Овие клучеви одат рака под рака заедно. Во комбинација, овие клучеви им овозможуваат на корисниците да ги дистрибуираат своите крипто како што сакаат.
Само сопственикот на криптопаричник ги има приватните клучеви. Овие низи податоци се користат во крипто трансакции и бидејќи му овозможуваат на сопственикот да ги направи споменатите трансакции, тие не треба да бидат изложени на трети страни, вклучително и семејството или пријателите.

Видови на криптопаричници

Кога избирате каде да ги складирате вашите дигитални средства, треба да изберете помеѓу двата главни типа на паричници – жежок или ладен крипто паричник. Овие паричници не се воопшто слични, а примарната разлика помеѓу двете опции е во поврзувањето на Интернет. Жежок крипто-паричник е поврзан на Интернет, додека вториот не бара Интернет врска.

Жешки наспроти ладни криптопаричници

Во зависност од вашите потреби или преференци, може да претпочитате еден тип на криптопаричник во однос другиот. Ако се прашувате кои се главните разлики помеѓу жешките и ладните паричници, еве ги трите главни начини на кои тие се разликуваат:

• Погодности
• Безбедност
• Цена

Едноставно кажано, жешкиот крипто-паричник е достапен онлајн, нудејќи му погодности на корисникот. Но, овие погодности имаат своја цена, бидејќи жешките паричници се многу полесни за хакирање. Така, на некој начин, не е секогаш добра идеја да се складираат големи количини крипто во овој тип на паричник.

Извор: Freepik

Се разбира, жешките паричници се идеални за оние кои сакаат да започнат со инвестирање. Тие се лесни за употреба и поставување, и обично не чинат пари.

Од друга страна, ладниот крипто-паричник претставува офлајн складирање на криптовалути. Ладните крипто-паричници се нарекуваат и хардверски паричници, бидејќи приватните клучеви се наоѓаат во физички простор за складирање. Овие паричници се помалку ранливи на сајбер напади, што ги прави идеален избор за оние со пристојна количина на крипто средства.

Вреди да се напомене дека ладните паричници не ја нудат истата погодност што ќе ја уживате ако се одлучите за жежок паричник. До ладните паричници може да се пристапи преку пин-код, а корисниците можеби ќе треба да инсталираат неколку апликации на паричникот за да пристапуваат до различни дигитални средства (како што се крипто или NFT).

Дополнително, ладниот криптопаричник не е поврзан на Интернет освен ако корисникот не го приклучи уредот на својот компјутер за да ја заврши трансакцијата. Значи, ако го чувате вашиот крипто-паричник во сеф дома, навистина не можете да направите ништо со него кога патувате.

Извор: Freepik

Но, дали треба да бирате помеѓу удобноста и безбедноста?

Не мора.

Многу сопственици на крипто ги чуваат повеќето од нивните дигитални средства во ладни крипто-паричници, а мала количина на крипто зачувуваат во жежок паричник ако, на пример, им треба за дневно тргување.

Значи, ако сте дневен трговец, поседување на два крипто паричници може да биде вистинското решение. На крајот на краиштата, секогаш можете да ги префрлите вашите средства назад во ладен паричник или обратно.

Што е пример за крипто паричник?

Ако се прашувате што го прави крипто-паричникот способен да поддржува дигитални средства, еве кои стандарди треба да ги исполни производот (софтвер или хардвер) за да се квалификува како крипто-паричник.

1. Цел: Крипто-паричникот мора да овозможи складирање на приватни клучеви поврзани со јавни клучеви што постојат во блокчејн книгата на записи.
2. Интеракција: Паричникот за криптовалути мора да нуди интеракција со блокчејни. На тој начин, корисниците можат да складираат, испраќаат или примаат криптовалути и да ги проверуваат своите салда.
3. Безбедност: Безбедноста на крипто паричникот е од најголема важност за корисникот. Паричникот мора да има безбедносни механизми што ги штитат приватните клучеви на корисниците од љубопитните очи.

Доколку еден производ ги нуди сите три карактеристики, тогаш може да се користи за складирање на крипто.

Ако сте подготвени да инсталирате или купите паричник, прво треба да одлучите кој тип на паричник најмногу одговара на вашите потреби. Еве неколку избори што треба да се земат предвид:

1. MetaMask: Со уреден кориснички интерфејс и одлична безбедност, MetaMask е вообичаен избор за оние кои тргуваат првпат. Сепак, тој поддржува само Ethereum, ETH-компатибилни токени и незаменливи токени (NFT), што го прави несоодветна опција за Bitcoin или кои било други сопственици на крипто.
2. Coinbase паричник: Coinbase е една од најдоверливите берзи за крипто, а паричникот е исто толку реномиран како и неговата платформа. Со уреден кориснички интерфејс и поддршка за неколку дигитални валути, ова е втората најдобара опција после MetaMask.
3. Exodus: Exodus им овозможува на корисниците да складираат над 250 криптовалути на овој крипто-паричник. Ако разновидноста е ваша цел за вашето портфолио, Exodus најверојатно ќе ги поддржи средствата што сакате да ги купите.
4. Crypto.com DeFi Wallet: Овој паричник ќе ви даде целосна контрола над вашите средства и приватни клучеви. Оценет со 4 ѕвезди на Apple Store, често се нарекува паричник за почетници. Сепак, тоа е пристојно складирање на крипто, и од последното ажурирање на политиката на MetaMask, дефинитивно е подобар договор од овој конкурент.

За напредните играчи, следат кратки прегледи на некои од најомилените хардверски крипто паричници меѓу сопствениците:

1. Ledger Nano S Plus: Овој хардверски крипто-паричник несомнено претставува складирање на крипто со најмногу пофалби. Ви овозможува да управувате со до 5.500 дигитални средства и нуди складирање од 1,5 MB, поддржувајќи до 100 крипто апликации.
2. Leger Nano X: Уште еден паричник Леџер со елегантен и минималистички дизајн. Ledger Nano X е паричник со овозможен Bluetooth, кој нуди сигурност, разновидност и контрола во еден производ.
3. Trezor Model T: Ако барате лесен за користење хардверски паричник, Trezor Model T ја нуди оваа погодност. Исто така, располага со поларизиран филтер за екранот што ги спречува љубопитните очи да ѕиркаат во вашиот екран додека го користите.
4. SafePal S1: Според неговата официјална веб-страница, паричниците на SafePal S1 можат да складираат неограничени токени. Овие паричници исто така поддржуваат 15 јазици и не бараат KYC (know your customer procedure) или регистрација.

Како да поставам криптопаричник?

При изборот на крипто-паричник, императив е да ги истражите и споредите сите опции пред да се одлучите кој паричник да го купите. Изборот на точниот тип на паричник кој ви е потребен може да биде предизвик, но еве неколку упатства кои ќе ве насочат на вистинскиот пат:

• Определете кои дигитални средства сакате да ги купите: Некои паричници поддржуваат поширок опсег на токени. Некои се направени само за крипто, додека други може да се користат за складирање на NFT или други дигитални средства. Најдобро е да проверите дали паричникот по ваш избор поддржува крипто или други дигитални средства што сакате да ги купите.
• Размислете колку крипто сакате да складирате: исто како и кај физичките паричници, просторите за складирање на крипто имаат ограничувања. Ако не сакате да завршите со целосно пополнет простор за складирање, се препорачлува да најдете паричник со доволно простор.
• Одлучете за нивото на безбедност кон кое се стремите: Дали поседувате многу крипто и ви треба безбеден простор за вашите скапоцени средства? Или сте почетник во инвестирањето и ви треба криптопаричник за првото купување? Како што е наведено претходно, хардверските паричници се посигурни, но доволен е и жежок паричник ако не ви треба тоа ниво на безбедност.
• Не заборавајте на буџетот: Во повеќето случаи жешките паричници се бесплатни, додека еден ладен паричник може да ве чини до 200 долари, со некои исклучоци, се разбира. Сепак, вреди да се напомене дека плаќањето дополнителни 200 долари ќе даде вреден придонес за безбедноста на вашите средства.

Сега, кога ги опфативме основите, да видиме како да поставите паричник.

Поставувањето на крипто паричникот се состои само од неколку чекори, кои вклучуваат:

1. Купување или преземање паричник
2. Инсталирање на софтверот
3. Поставување на сметката
4. Финансирање на паричникот

Ако одлучите да одите со жежок паричник на десктоп или мобилен, мора да ја преземете апликацијата и да ја инсталирате на вашиот уред. Од друга страна, ако изберете криптопаричник на прелистувачот, најверојатно ќе треба само да инсталирате екстензија, да креирате нова сметка и да ја запишете вашата фраза за повраток (recovery phrase).  Во обата случаи, речиси веднаш по инсталацијата, на корисниците обично им е дозволено да примаат крипто.

Меѓутоа, ако се одлучите за хардвер, процесот е малку поинаков и понекогаш дури бара техничко знаење. На пример, повеќето сопственици на хардверски паричник мораат да го инсталираат потребниот софтвер поврзан со хардверскиот паричник. Ова ви овозможува да го поврзете вашиот паричник со Интернет кога треба да потврдите крипто трансакција.

Извор: Freepik

Следниот чекор, се разбира, би бил да ја финансирате вашата сметка. Да претпоставиме дека веќе поседувате крипто што е складирано во custodial парични во сопственост на вашата претпочитана крипто берза. Во тој случај, ќе се најавите на вашата сметка и ќе започнете трансфер.

Запомнете дека не мора да ги префрлате сите ваши крипто во паричник. Вие најдобро знаете дали треба да продолжите да чувате дел од вашите средства во custodial паричник, па постапете соодветно.

Оние кои планираат за прв пат да купат своето крипто средство, треба прво да создадат и финансираат сметка на избраната крипто берза. Преносот може да се иницира веднаш штом купеното крипто се појави на вашата сметка.

Што се случува кога ќе ставите крипто во паричник?

Како што споменавме претходно, крипто-паричниците во суштина не складираат крипто. Тие складираат крипто клучеви што ви овозможуваат да ги користите вашите коини. Приватните клучеви се единствени и им овозможуваат на сопствениците да ги контролираат сите коини поврзани со таа адреса.

Значи, кога „ставате крипто во паричник“, во суштина само создавате друга линија на блокчејн што потврдува дека Вие навистина сте, сопственик на тоа крипто. Сè додека не испратите крипто на некој друг, вашите приватни клучеви ќе бидат поврзани со овие коини, со што сте вистински сопственик на овие дигитални средства.

Тоа е, се разбира, ако ги чувате приватните клучеви лично. Мора да запомните дека блокчејните и финансиските институции не ја евидентираат сопственоста на средствата на ист начин. Значи, ако ги изгубите приватните клучеви, обично не можете да користите други акредитиви за да ја потврдите сопственоста или да започнете враќање. Со други зборови, штом ќе паднат во погрешни раце, сметајте го вашиот крипто за исчезнат.

Добрите и лошите страни на крипто паричниците

Некои можеби ги сакаат, а други би можеле да одбијат да ги користат – во секој случај, крипто-паричниците имаат добри и лоши страни, а ние треба да ги адресираме.

Да почнеме со жешките паричници, кон кои најчесто се негува љубов-омраза однос.

Како што е претставено, жешките крипто-паричници се корисни за оние кои се занимаваат со дневно тргување или едноставно претпочитаат удобност пред безбедност. На пример, оние кои имаат крипто во вредност од само неколку стотини долари, би ја одбрале удобноста, бидејќи немаат многу да изгубат ако некој им го пробие паричникот.

Дополнително, бидејќи повеќето жешки крипто-паричници се бесплатни, почетниците треба да размислат да се одлучат за нив наместо решенијата за ладно складирање. Овие паричници се лесни за употреба и нудат пристоен простор за складирање, овозможувајќи им на почетниците да учат за крипто-трговијата преку купување на различни крипто средства.

На прв поглед може да помислите дека ладните паричници имаат повеќе лоши отколку добри страни, и иако технички би биле во право, сепак овие предности ги надминуваат негативностите.

Ако ја цените безбедноста повеќе од која било друга карактеристика (што патем и треба, особено ако поседувате пристојна количина на крипто), ладните паричници имаат сè што е потребно да знаете дека вашите средства се безбедни.

На пример, паричникот не е поврзан на Интернет, така што шансите некој да го хакира вашиот уред се мали. И лозинката за паричникот се внесува директно во хардверскиот уред, а не во вашиот компјутер, што го прави отпорен на малициозен софтвер.

Повеќето уреди за ладни паричници имаат заштита со пинови. И најдобриот дел е – можете да ја користите вашата фраза за повраток (recovery phrase) за да ги вратите коините, во случај да го загубите или оштетите вашиот ладен паричник.

Крипто паричници и NFT

NFT паричници – кои се тие и зошто ви е потребен таков?

Едноставно кажано, NFT паричниците се обични крипто паричници, кои исто така поддржуваат блокчејн протоколи врз база на кои NFT се создадени. Единствениот трик со овие паричници е тоа што тие мораат да ја поддржуваат валутата што им е потребна на корисниците за купување NFT. Но, бидејќи тоа е обично ETH, тоа значи дека повеќето ETH паричници можат да се користат за складирање на NFT.

Извор: OpenSea

Според ова, дефинитивно ќе ви треба NFT паричник ако сакате да се занимавате со NFT трговија. Значи, најдобро би било да истражите што сакате да правите со вашиот паричник и да ги проверите неговите ограничувања пред да го купите. Бесплатните паричници може лесно да се заменат, но нема потреба да трошите стотици долари само за да сфатите дека вашиот ладен паричник не е компатибилен со NFT и со помалку популарни коини.

Ако размислувате да складирате крипто во паричник што може да се користи како заеднички базен за складирање на различно крипто, ова се некои од вашите опции:

• MetaMask
• Coinbase Wallet
• Ledger Nano X
• Enjin
• ZenGo

Крипто паричници – најдобрата инвестиција

Ако земеме предвид сè, можеме со сигурност да заклучиме дека паричниците можат да бидат одлична инвестиција. Ладните паричници ќе ги заштитат вашите крипто и другите дигитални средства, како што се NFT, и ќе обезбедат само Вие да имате пристап до нив. Сепак, тие не се секогаш неопходни, бидејќи и жежок паричник честопати е доволен.

На крајот на краиштата, самиот корисник одлучува каков тип на паричник треба да користи, под услов да сака да користи криптопаричник.

Сепак што мислите, кој паричник го преферирате?

Дозволете ни да дознаеме во коментарите подолу!